Hidrolik filtrasyon üniteleri, hidrolik sistemlerde kullanılan önemli bir bileşendir. Bunlar, hidrolik sıvı içindeki kirleticileri ve partikülleri filtreleyerek sistemin daha verimli ve güvenilir bir şekilde çalışmasını sağlar. İşlevsel olarak, hidrolik sistemlerde kullanılan yağın temizliği ve kalitesi oldukça önemlidir. Kirli yağ, sistemdeki valfler, silindirler ve diğer parçaların aşınmasına ve hasar görmesine neden olabilir.
Hidrolik filtrasyon üniteleri, genellikle farklı boyutlarda ve kapasitelerde gelir. Bunlar, hidrolik sistemdeki yağı belirli bir mikron boyutunda partiküllerden arındırmak için tasarlanmıştır. Bazı filtrasyon üniteleri, çok küçük partiküllerin bile filtrelenmesini sağlayabilir, böylece sistemdeki aşınma ve arızaların önlenmesine yardımcı olurlar.
Bu tür bir filtreleme, hidrolik sistemlerin performansını artırır, bakım gereksinimlerini azaltır ve parça ömrünü uzatır. Ayrıca, hidrolik yağın kalitesini koruyarak sistemdeki sürtünmeyi azaltabilir ve enerji verimliliğini artırabilir. Sonuç olarak, hidrolik filtrasyon üniteleri, hidrolik sistemlerin güvenilirliğini ve uzun ömürlülüğünü sağlamak için kritik bir rol oynar.
Hidrolik Sistemde Filtrasyonun Önemi
Hidrolik sistemlerde filtrasyonun önemi oldukça büyüktür çünkü hidrolik sistemler, yağın doğru şekilde akması ve parçaların sürekli olarak yağla temasa geçmesi gereken karmaşık sistemlerdir. İşte hidrolik sistemlerde filtrasyonun önemini anlatan bazı ana noktalar:
1. **Parça Koruma**: Hidrolik sistemlerdeki parçalar, sık sık çok yüksek basınç altında çalışırlar. Kirli yağ, bu parçaların yüzeylerinde aşınma ve erozyona neden olabilir. Filtreler, yağ içindeki partikülleri ve kirleticileri yakalarak parçaların ömrünü uzatır ve sistem arızalarını önler.
2. **Performans ve Verimlilik**: Temiz yağ, hidrolik sistemlerin daha verimli çalışmasını sağlar. Kirli yağ, valflerin, silindirlerin ve diğer hidrolik bileşenlerin düzgün çalışmasını engelleyebilir. Filtrelerin düzenli olarak değiştirilmesi veya temizlenmesi, sistem performansını artırır ve enerji verimliliğini sağlar.
3. **Güvenilirlik**: Temiz yağ, hidrolik sistemlerin güvenilirliğini artırır. Kirli yağ, sistem arızalarına ve beklenmedik duruşlara yol açabilir. Filtreler, sistemdeki kirleticileri uzaklaştırarak sistem güvenilirliğini artırır ve işletme kesintilerini önler.
4. **Bakım Maliyetleri**: Filtreler, hidrolik sistemlerin bakım maliyetlerini azaltabilir. Temiz yağ, hidrolik sistemlerin parçalarının ömrünü uzatır ve sistem arızalarını azaltarak bakım gereksinimlerini azaltır.
5. **Yağın Ömrü**: Kirleticilerin ve partiküllerin yağa karışması, yağın ömrünü kısaltabilir. Filtreler, yağdaki kirleticileri ve partikülleri temizleyerek yağın ömrünü uzatır ve yağ değişim aralıklarını uzatır.
Bu nedenlerle, hidrolik sistemlerde filtrasyonun doğru şekilde yapılması ve düzenli olarak bakımının yapılması önemlidir. Bu, sistemlerin uzun ömürlü olmasını sağlar ve işletme verimliliğini artırır.
Seyyar ve sabit harici (off-line) filtrasyon üniteleri, hidrolik yağın temizlenmesi ve kalitesinin korunması için kullanılan iki yaygın filtreleme sistemidir.
1. **Seyyar Filtrasyon Üniteleri**: Seyyar filtrasyon üniteleri, taşınabilir ve genellikle bir araca monte edilmiş veya tekerlekli bir şasi üzerine monte edilmiştir. Bu üniteler, hidrolik sistemlerin bakımı ve onarımı sırasında veya mevcut sistemlerin işletimi sırasında yağın temizlenmesi için kullanılır. Genellikle bir pompa, bir veya daha fazla filtre ve gerektiğinde bir ısı değiştirici içerirler. Seyyar üniteler, özellikle saha bakımı veya taşınabilir ekipmanların bakımı için uygundur.
2. **Sabit Harici (Off-line) Filtrasyon Üniteleri**: Sabit harici filtrasyon üniteleri, hidrolik sistemlerin yanında veya sistemle bağlantılı olarak sabit olarak kurulan filtrasyon sistemleridir. Bu üniteler genellikle hidrolik sistemlerin yanı sıra depo veya atölye gibi sabit konumlarda bulunur. Sabit harici üniteler, hidrolik yağın sürekli olarak temizlenmesini sağlayarak sistemdeki parçaların aşınmasını azaltabilir ve sistem performansını artırabilir.
Her iki tür filtrasyon ünitesi de hidrolik yağın düzenli olarak temizlenmesini sağlayarak sistemdeki parçaların aşınmasını azaltır, sistem güvenilirliğini artırır ve bakım maliyetlerini düşürür. Hangi tipin tercih edileceği, kullanım amacı, sistem gereksinimleri ve bakım stratejisi gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir.
Off-line filtrasyon üniteleri, hidrolik ve yağlama sistemlerinde, sistemde çalışan filtrelerin yanı sıra, yağ değişimi ve dolumunda da gerekli olmaktadır. Hiç kullanılmamış yağ, içerisinde çok sayıda partikül barındırdığından, sisteme filtrelemeden direkt olarak aktarılması doğru değildir. Taze yağ varillerinin genelinin temizlik sınıfı olan NAS 10 değerindeki yağ, mutlaka filtre edilerek sisteme aktarılmalıdır.
Filtrasyon üniteleri yüksek teknolojide üretimi yapılmış filtre elemanları ile sistemde çalışan akışkanın temizliğini en üst düzeyde tutar. Böylece sistem elemanlarının erken aşınma ve yıpranması, sağlanan en düşük kirlilik seviyesi ile önlenir. Bunun yanı sıra sistemde kullanılan akışkanın dayanıklılığı ve ömrü artmış olur.
Filtrasyon ünitelerinde kullanılacak sisteme uygun hassasiyetteki bir filtre elemanı sayesinde sisteme doldurulacak yeni varildeki taze yağda bulunan çökmüş parçacıkların da negatif etkileri önlenmiş olur. Filtrasyon üniteleri ile filtreleme, ana sistemden ayrı bir hat üzerinden çalıştığından dolayı, ünitenin filtre elemanı sistemden bağımsız seçilebilir. Bu şekilde off-line filtrelenen akışkan, istenilen temizlik sınıfına ulaşıncaya kadar, sistemin çalışma süresine bakılmaksızın tekrar filtrelenebilir.
Yüksek teknolojide üretilen filtre elemanları ile en iyi sonuç elde edilir. Test ve analiz standlarında defalarca teste tabi tutulan, 600 lt/dk debide ß:400 olan bu filtre elemanları %99.97 oranında partikül tutabilirlik özelliğine sahiptir. Bu değer, filtre elemanlarının mutlak (absolut) olduğunu göstermektedir. Yapısı fiberglas olan filtre elemanlarının, mikroskop altında incelenmesi durumunda, homojen bir yapıya sahip olduğu ve filtre kesitinde de birbirinden farklı özelliklere sahip 7 ayrı katmandan üretildiği kolaylıkla görülebilmektedir. Filtrasyon ünitelerinde 1, 3, 6, 10, 16, 25 µm'a kadar fiberglas mutlak filtrasyon sağlayan elemanlar kullanılabilmektedir. Bu değişim çok kolay bir şekilde başka bir ekipman yardımı gerektirmeden ve bağlı olduğu sistemin durmasına gereksinim duymadan yapılabilmektedir.
En iyi hizmeti sunan filtrasyon ünitelerinde kulanılabilecek (su tutuculu) filtre elemanları sayesinde, sistemde bulunan akışkan içinde bulunan serbest su da tutulabilmektedir.
Su, ilerleyen zaman içinde sistemde erken yıpranmaya, oksidasyona veya sistemi besleyen yağ tankı içerisinde çamur birikimine neden olur. Filtre elemanı, yağdaki su oranını dip değerlere kadar çekerek tutabilir.
Hidrolik sistemlerde yağ değişimi kritik bir süreçtir. Ancak genel yaklaşım şekli sisteme konulacak yağın yeni olmasından dolayı yağın temiz kabul edilmesidir. Özellikle oransal vanaların çalıştığı hidrolik sistemler için bu varsayım yanlıştır. Yağ değişimini bir aktarma ünitesi kullanmadan yapılması halinde kullanılacak diğer malzemelerin ve aparatların temizliğine özen gösterilmediği durumlarda yabancı parçacıklar sisteme karışabilmektedir. Olumsuz koşulları or tadan kaldırmak için hidrolik yağ değişimi sırasında filtrasyon özelliğine sahip hidrolik yağ aktarma ünitelerinin kullanılması tavsiye edilir. Bu uygulamalar için Altan Hidrolik tarafından Türkiye’de temsil edilen Argo-Hytos marka filtrasyon üniteleri kullanılabilir. Kullanımı oldukça kolay, FA104 taşınabilir olup toplam ağırlığı 16 kg’dir. Pompa debisi 16 lt/dk’dır. Üzerinde 0,45 kW Monofaze 230V AC elektrik motoru mevcuttur. Filtre elemanı 12μ olup 45 g kir tutma kapasitesine sahiptir. Yine taşınabilir FA016 ve FAPC016’nn ağırlığı üzerinde kullanılan ekipmanların çeşidine göre 18,9 ila 24 kg arasında değişmektedir. Bu serideki ünitelerin 24 VDC, 110 V monofaze AC ve 230 VAC motor seçenekleri mevcuttur. Pompa debisi 16 lt/ dk’dır. Filtre elemanlarında 3 , 5μ ve 12μ alternatifleri mevcuttur. Kullanılan eleman tipine göre kir tutma kapasitesi 90 ila 160g arasında değişmektedir. FAPC modelinde parçacık sayma cihazı standar ttır. Bu sayede yağ aktarma veya yağ temizleme işlemleri sırasında yağın temizlik seviyesi tespit edilebilir. Biraz daha özellikli ve kapasitesi yüksek UM 045 ve UMP 045’te bulunan 3 yollu vana ile aktarılacak yağın filtre edilmesi veya filtre edilmeden aktarılması sağlanabilir. Pompa debisi 45 lt/dk’dır. Ünitelerin elektrik motoru 230 VAC monofaze veya 400 VAC trifaze olabilmektedir. UM serisi üniteler 75 kg UMP serisi üniteler 84 kg ağırlığındadır. UMP serisi ünitelerde PODS PRO (Taşınabilir Yağ Analiz Cihazı) mevcuttur. Filtre elemanlarında 3 ve 5μ alternatifleri mevcuttur. Bu elemanların kir tutma kapasiteleri ise 840 g’dır.